Bệnh táo bón kéo dài

     Táo bón là triệu chứng do nhiều nguyên nhân gây ra.Có chứng táo bón nhất thời do một số bệnh cấp tính (như bệnh nhiễm trùng,bệnh truyền nhiễm) do thay đổi sinh hoạt,do ăn uống thiếu rau gây ra.Bài viết này xin giới thiệu cách chữa táo bón kéo dài do nguyên nhân cơ địa,trương lực giảm...

    Nguyên nhân gây táo bón kéo dài thường do địa tạng âm hư huyết nhiệt hoặc do thiếu máu làm tân dịch giảm gây ra hoặc do người già ,phụ nữ sau khi sinh nhiều lần cơ nhục bị yếu gây khí trệ hoặc do người dương hư hoặc do kiết lỵ làm tỳ vị kém vận hóa gây táo bón.

Phương pháp điều trị theo y học cổ truyền :Táo bón do địa tạng âm hư huyết nhiệt hoặc sau khi mắc bệnh cấp tính gây tân dịch giảm.

Triệu chứng chung:Táo bón lâu ngày,thường xuyên khô họng,miệng khô hay lở loét lưỡi đỏ ít rêu,người héo,khát nước hay cáu gắt mạch tế.

Phương pháp chữa :Lương huyết nhuận táo ,dưỡng âm nhuận táo( thường dùng các thuốc thanh nhiệt,lương huyết,bổ âm có tác dụng dưỡng âm sinh tân phối hợp với thuốc nhuận hạ)

Bài thuốc 1:

    Lá dâu 100 gam                                   Mạch môn 100 gam

    Vừng đen 100 gam                              Mật ong vừa đủ

     Sa sâm 200 gam

Tán bột làm hoàn ngày uống 10- 20 gam bài thuốc được sưu tầm từ sách " Nội khoa y học cổ truyền "  ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI

    

Các bệnh thuộc hệ tiêu hóa

Hình ảnh hệ tiêu hóa người

      Cơ chế sinh bệnh trên lâm sàng được biểu hiện bằng sự rối loạn hoạt động của khí (Khí trệ,khí nghịch,khí hư...),huyết( huyết ứ,huyết hư,chảy máu),âm (âm hư,tân dịch giảm...),Dương( dương hư,đàm thấp,phù ỉa chảy..) một số nguyên nhân một số cơ chế sinh bệnh và phép chữa..

I.Thực chứng:

  1.Hàn thấp gặp bệnh tiêu chảy do lạnh ly Amip bán cấp,viêm gan bán cấp bệnh biểu hiện với các triệu chứng:đau đầu,đau bụng,đau mình mảy, tiêu chảy sợ lạnh,rêu lưỡi trắng và dầy,mạch phù hoãn,nhu hoãn cần chữa giải biểu,khu hàn,phương hương,hóa trọc,ôn trung hóa thấp.

 2.Gặp ở bệnh nhân mắc chứng tiêu chảy nhiễm khuẩn lỵ Amip,hoàng đản,viêm gan virut,viêm đường dẫn mật,phép chữa trong trường hợp này thanh nhiệt táo thấp

3.Nhiệt độc gặp ở bệnh nhân lỵ trực khuẩn triệu chứng của bệnh phát ra nhanh chứng cấp,khát nước,sốt cao,lưỡi đỏ phép chữa cần thanh nhiệt giải độc

4.Thực tính gặp ở chứng bội thực do ăn quá nhiều các chất đạm,mỡ,bột.Triệu chứng: đau bụng ,đầy bụng ợ,tiêu chảy,mạch huyền sác,trầm huyền.Phép chữa tiêu thực đạo trệ

5- Can khí uất kết:Hay gặp ở chứng rối loạn thần kinh chức năng ( viêm dạ dày đại tràng,co thắt do thần kinh,nấc.Triệu chứng thường là ợ hơi,đau bụng,chậm tiêu hay thở dài,ngực sườn đầy tức,lợm giọng trong miệng và buồn nôn,đau mạng sườn.Phép chữa cần sơ can giải uất kiện tỳ..

II.Hư chứng:

 1.Tỳ vị hư gặp ở các bệnh tiêu chảy mãn tính,bệnh lỵ mãn tính,viêm gan,sơ gan,viêm loét dạ dày tá tràng.Triệu chứng đau ở vùng thượng vị,hạ vị liên miên,ợ hơi chậm tiêu,bụng chướng kém ăn,miệng nhạt,mạch phù hoãn.Nếu tỳ vị hư hàn thì sợ lạnh,tay chân lạnh,chườm nóng đỡ đau,đại tiện loãng mạch trầm nhu hoãn.Phép chữa kiện tỳ hòa vị nếu tỳ hư hàn thì ôn trung kiện tỳ,ôn bổ tỳ vị

2.Thận dương hư,mệnh môn hỏa suy: Thường gặp ở những người già bị tiêu chảy với các triệu chứng:đại tiện lỏng,phân sống,sôi bụng,chân tay lạnh,lưng gối yếu mỏi,mạch trầm tế,nhược.Phép chữa cần ôn bổ thận dương,bổ mệnh môn hỏa

3.Tỳ thận dương hư gặp ở bệnh tiêu chảy mãn tính,sơ gan với các triệu chứng của tỳ vị hư hàn và triệu chứng của thận dương hư phối hợp.Phép chữa cần ôn bổ tỷ thận,ôn thận vận tỳ

4,Âm hư gặp ở người viêm gan mãn tính,triệu chứng chóng mặt,hồi hộp ít ngủ,ngũ tâm phiền nhiệt,họng khô và hay cáu gắt, đi ngoài táo bón,nước tiểu vàng,mạch huyền tế sác.Phép chữa bổ can âm (từ âm can dương,từ dương can âm)

III.Hư thực lẫn lộn:

1.Can tỳ bất hòa,can vị bất hòa,can uất tỳ hư: gặp ở bệnh loét dạ dày,tá tràng,ỉa chảy mãn do tinh thần ,viêm gan mãn,sơ gan.

Triệu chứng : Đau vùng thượng vị từng cơn,đau hạ sườn phải,đau hai bên mạng sườn,ngực thở dài.Khi xúc động sang chấn tinh thần bệnh tăng,mệt mỏi,kém ăn,chậm tiêu,mạch huyền.

Phép chữa:Sơ can kiện tỳ,sơ can vận tỳ,thư can kiện tỳ,thư can tỉnh tỳ,thư can hòa vị...

2.Can nhiệt tỳ thấp gặp ở viêm gan có hoàng đản kéo dài (âm hoàng) triệu chứng thường là đắng miệng kém ăn,đầy bùng miệng khô,đau vùng gan,tiểu vàng,da vàng,đi ngoài táo,lưỡi đỏ,mạch huyền

Phép chữa: Thanh can nhiệt lợi thấp

3.Âm hư thấp nhiệt: Gặp ở bệnh nhân sơ gan có chảy máu.

Triệu chứng: sắc mặt vàng tối,chảy máu cam,chảy máu chân răng,chảy máu dưới phù,cổ chướng,người bị sốt,họng khô,mạch sa tế sác.

Phép chữa: Tự âm lợi thấp,dưỡng âm,lợi thủy các thuốc gồm bổ âm phối hợp các thuốc kiện tỳ trừ thấp.

IV.Các rối loạn hoạt động về khí huyết âm dương đàm thấp trong bệnh thuộc về hệ tiêu hóa

1.Khí hư: hay gặp ở bệnh ỉa chảy,đau dạ dày,xa trực tràng

Triệu chứng: mệt mỏi,ăn kém,ngại nói,nói nhỏ,ỉa chảy,sa trực tràng có khi táo bón,mạch hư

Phép chữa: Kiện tỳ ,ích khí ,thăng đề,bổ trong ích khí,cát căn thang

2.Khí trệ,khí nghịch,khí kết,khí uất

Triệu chứng: Ợ hơi,đầy hơi,ngực sườn đầy tức khí trệ( đau lan ra mạng sườn,hay cáu gắt,thở dài) khí uất nôn mửa,nấc,lợm giọng(khí nghịch)

Phép chữa:Hành khí giải uất tán kết,giáng nghịch,thông trệ.

Bài thuốc được tạo thành do các thuốc sơ can,kiện tỳ và hành khí phối hợp nhau.

3.Khí hư: Hay hay gây chứng táo bọn

Phép chữa: Bổ huyết

Bài viết được Bác Sỹ Lê Anh Tiến với 50 năm kinh nghiệm trong chữa các bệnh về đau dạ dày,đại tràng chia sẻ.